ျမိဳ႕ရန္ကုန္ ေျပာင္ကတံုးကို ေသွ်ာင္ထံုးစို႕လား (ေနာက္ဆံုးပိုင္း)

အမႈန္မ်ား Particulate Matter (PM10 and PM2.5)

အမႈန္မ်ား ဆိုတာ ေလထု ထဲမွာ ေတြ႕ရသမွ် အမႈန္ေလးမ်ား ျဖစ္ၿပီး ဖုန္မႈန္႕၊ အမိႈက္မႈန္႕၊ မီးခိုး၊ အရည္စက္ ကေလးမ်ား (ေရခိုး ေရေငြ႕ မဟုတ္ေသာ အေၾကာင္း အမ်ိဳးမ်ိဳး ေၾကာင့္ အရည္ေပ်ာ္ကာ အရည္မႈန္စက္ ေလးမ်ား ျဖစ္လာေသာ)၊ ဂ်ိဳးကပ္မႈ တခုခု ေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚ လာေသာ ကာဗြန္မႈန္႕ ကဲ့သို႕ မိႈင္းမ်ားမွ ျဖစ္လာေသာ အမႈန္မ်ား စသည္တို႕ ပါ၀င္ ႏိုင္ပါသည္။ ဒီလို အမႈန္တိုင္းသည္ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း၊ အသက္ရႈရာတြင္ နာက်င္ ခက္ခဲျခင္းနဲ႕ ပန္းနာ ရင္ၾကပ္ တို႕ကို ျဖစ္ေပၚ ေစႏိုင္ ပါသည္။ အခ်င္း ၂.၅ မိုက္ခရို မီတာ ရွိေသာ အမႈန္ မ်ားကို PM 2.5 ဟု ေခၚၿပီး အခ်င္း ၂.၅ ကေန တစ္ဆယ္ ထိ ရွိေသာ အမႈန္ မ်ားကို PM10 ဟု ေခၚပါသည္။ ထိုအမႈန္မ်ားမွာ စက္ရံုမီးခိုးေခါင္းတိုင္မ်ား၊ အင္ဂ်င္က်ေနေသာ စက္မ်ား၊ ကားေဟာင္းမ်ားက ထြက္ေသာ မီးခိုးမ်ား၊ ကတၱရာလမ္းနဲ႕ ကား တာရာဘီးမ်ား ပြတ္တိုက္မႈ ေၾကာင့္ ထြက္ေသာ အခုိးအေငြ႕မ်ား ထဲတြင္ အဆိုပါ အမႈန္မ်ား ပါ၀င္ ေနေလ့ ရွိပါသည္။ ထိုင္းႏိုင္ငံ ဘန္ေကာက္ျမိဳ႕ တျမိဳ႕ထဲတြင္ ကားဘီးနဲ႕ လမ္း ပြတ္တိုက္မႈေၾကာင့္ ထြက္ေသာ အမႈန္ ပမာဏ တစ္ႏွစ္လွ်င္ တန္ခ်ိန္ ၂၀ ဟုပင္ ဖတ္ရႈ မွတ္သား ဖူးပါသည္။

ဘန္ေကာက္ျမိဳ႕ လမ္းလယ္ေခါင္မွ အလွစိုက္ ပန္းပင္ သစ္ပင္မ်ားကို မၾကာခဏ လဲလွယ္ ရျခင္း အေၾကာင္းရင္းမွာ အဆုိပါ အမႈန္မ်ားက သစ္ရြက္မ်ားဧ။္ ရြက္ျပား ေအာက္မွ stomata ေခၚ ေလရွဴေပါက္ မ်ားကို ပိတ္ဆို႕ ျခင္းေၾကာင့္ သစ္ပင္မ်ား အသက္ရွဴ မရဘဲ ေသကုန္ေလ့ ရွိေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။ အဂၤလန္ ႏိုင္ငံရွိ ေျမေအာက္ ဘူတာရံု မ်ားတြင္ သံလမ္းနဲ႕ ရထားဘီး ၾကိတ္ရာမွ ထြက္ေပၚ လာေသာ အမႈန္ မႈန္မႊား ေသးေသး မ်ားမွာ အဆုတ္ အတြင္းပိုင္းအထိ ၀င္ေရာက္ ဒုကၡ ေပးႏိုင္ ေသာေၾကာင့္ သုေတသနျပဳ စာတမ္း ထုတ္ျပန္ သတိေပး ရသည္ အထိ ျဖစ္ခဲ့သည္။
အဆိုပါ အမႈန္ ပမာဏ အတိုင္းအတာ ၂မ်ိဳးလံုးမွာ က်န္းမာေရး အတြက္ သတိထားရေသာ အေနအထားမွာ ရွိေနပါသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ ဆိုေသာ္ အသက္ရွဴသြင္းရာတြင္ ႏွာေခါင္း၊ ေလရွဴျပြန္ႏွင့္ အသက္ရွဴ လမ္းေၾကာင္း စနစ္တို႕ ထဲသို႕ ၀င္ေရာက္ ႏိုင္ေလာက္ေအာင္ ေသးမႈန္ ေပါ့ပါး ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။
အမႈန္ မႊားမႊား ေလးမ်ား ထြက္ေပၚ လာေသာ ရင္းျမစ္ မ်ားမွာ ကားမ်ား၊ လွ်ပ္စစ္ ဓာတ္အားေပး စက္ရံုမ်ား၊ သစ္သား ႏွင့္ သစ္ေတာမ်ား မီးေလာင္ကၽြမ္းျခင္းႏွင့္ တျခား စက္မႈဆိုင္ရာ ျဖစ္စဥ္ မ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။ အမႈန္ၾကမ္း၊ အမႈန္ၾကီးမ်ား ထြက္ေပၚရာ ရင္းျမစ္ မ်ားမွာ အမႈန္႕ ၾကိတ္ေခ် ျပဳလုပ္ေသာလုပ္ငန္းစဥ္မ်ား (ဥပမာ- သတၳဳတြင္း တူးေဖာ္ျခင္း) ျပဳျပင္ ထိန္းသိမ္းျခင္း မရွိေသာ/ ရွိေသာ လမ္းမ်ား ျဖစ္ပါသည္။

က်န္းမာေရးကို ဘယ္လို ထိခိုက္ေစသလဲ ဘယ္သူေတြ ထိခုိက္မႈ အမ်ားဆံုးလဲ

အမႈန္ႏုေရာ အမႈန္ၾကမ္းပါ အသက္ရွႈ လမ္းေၾကာင္း အဖြဲ႕အစည္းထဲကို ၀င္ေရာက္ ေႏွာက္ယွက္ ႏိုင္စြမး္ၿပီး ေျမာက္မ်ားစြာ ေသာ က်န္းမာေရးဆိုင္ရာ ဆိုးက်ိဳးမ်ားကို ဆြဲေခၚ သယ္ေဆာင္ လာႏိုင္ ပါတယ္။ အမႈန္ၾကမး္ဟာ အသက္ရွဴ လမ္းေၾကာင္းကို ယားယံ ေစၿပီး ပန္းနာရင္ၾကပ္ ေရာဂါကို ပိုဆိုးေစ ပါတယ္။ အမႈန္ႏု မ်ား အသက္ရွဴ လမ္းေၾကာင္းထဲ ၀င္ေရာက္မႈ ကေတာ့ ပိုမို ဆိုးရြားတဲ့ က်န္းမာေရး ဆိုင္ရာ ဆိုးက်ိဳးမ်ား သက္ေရာက္ ေစၿပီး အရြယ္ မတိုင္ခင္ ေသဆံုးမႈ ကိုေတာင္ ျဖစ္ေစ ႏိုင္ ပါတယ္။ အမႈန္ေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚတဲ့ က်န္းမာေရး ဆိုင္ရာ ဆိုးက်ိဳးမ်ားဟာ ေရတိုမွာ ျဖစ္ေစ (တစ္ရက္ စသည္)၊ ေရရွည္မွာ ျဖစ္ေစ (တစ္ႏွစ္ထက္ ပိုတဲ့ အခ်ိန္) သင့္ က်န္းမာေရးကို သက္ေရာက္ ေစမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
အမႈန္မ်ား သင့္ကိုယ္ထဲ ၀င္ေရာက္တဲ့အခါ သင့္မွာ ႏွလံုး သို႕မဟုတ္ အဆုတ္ တို႕နဲ႕ ပတ္သက္မႈ ရွိတဲ့ ေရာဂါ (ဥပမာ- ပန္းနာ ရင္ၾကပ္၊ နာတာရွည္ အဆုတ္ အားနည္း ယိုယြင္းေရာဂါ၊ ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္း ေရာဂါ၊ ႏွလံုး ေသြးအားနည္းေရာဂါ) တို႕ ရွိခဲ့ ရင္ အသက္တိုျခင္း သို႕မဟုတ္ ေဆးရံုသို႕ အေရးေပၚ တင္ပို႕ ရျခင္းမ်ား ျဖစ္ေပၚ လာႏိုင္ ပါတယ္။
သက္ၾကီး ရြယ္အို မ်ားမွာ ပိုၿပီး အႏၱရာယ္ သင့္ႏိုင္ပါတယ္။ ႏွလံုးနဲ႕ အဆုတ္ ေရာဂါ ရွိသူ သက္ၾကီး ရြယ္အိုမ်ား အမႈန္ သိပ္ မ်ားတဲ့ ေနရာ ေတြမွာ အမႈန္ မ်ားစြာကို အသက္ ရွဴသြင္း မိရင္ အမႈန္ေၾကာင့္ ခ်ည့္တင္ ေဆးရံုသို႕ အေရးေပၚ တင္ရျခင္း၊ ရုတ္တရက္ အသက္ရွဴ ရပ္ကာ ေသဆံုးျခင္း မ်ားပင္ ျဖစ္ေပၚ ႏိုင္ပါတယ္။
ကေလးမ်ားနဲ႕ ႏွလံုး အဆုတ္ ေရာဂါ ေ၀ဒနာသည္ မ်ားဟာ ဒီလို အမႈန္ မ်ားကို ရွဴမိရင္ သာမန္လို အသက္ရွဴႏိုင္မႈ မရွိေတာ့ ဘဲ အသက္ရွဴ ျမန္ျခင္းနဲ႕ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း မ်ားကို ခ်က္ခ်င္း ခံစား ရေလ့ ရွိပါတယ္။ ဒီလို အမႈန္ မ်ားဟာ အသက္ရွဴ လမ္း ေၾကာင္း ဆိုင္ရာ ကူးစက္ ေရာဂါမ်ားနဲ႕ လက္ရွိ ရွိၿပီးသား အသက္ရွဴ လမ္းေၾကာင္းဆိုင္ရာ ေရာဂါမ်ားရဲ႕ အေျခအေနကို ပိုဆိုး ေစပါတယ္။ ေဆးေသာက္ရမႈ ပိုမ်ား လာေစၿပီး ဆရာ၀န္ထံ သြားေရာက္ ျပသ ရမႈ ပိုစိပ္ လာေစ ပါတယ္။

သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ကို ထိခိုက္မႈ ဆိုတာ ဘာေတြလဲ

အမႈန္မ်ားဟာ ေလရဲ႕ သယ္ေဆာင္ မႈေၾကာင့္ အလြန္ေ၀းေသာ ေနရာ မ်ားထိ သယ္ေဆာင္ သြားခံရ ႏိုင္ၿပီး ေျမေပၚ ျဖစ္ေစ ေရထဲ ျဖစ္ေစ ျပန္လည္ က်ေရာက္ ႏိုင္ပါတယ္။ ဒီလို က်ေရာက္ မႈေၾကာင့္ ျဖစ္ပြား ႏိုင္တာ မ်ားကေတာ့
• ေရကန္မ်ားနဲ႕ စမ္းေခ်ာင္း မ်ားကို အက္ဆစ္ေပါက္ေစ ႏိုင္ျခင္း
• ကမ္းေျခနဲ႕ ျမစ္၀ ကၽြန္းေပၚ ေဒသ မ်ားတြင္ ေရထဲရွိ ေပ်ာ္၀င္ ပစၥည္းမ်ား ဘက္ညီမႈကို ေျပာင္းေစျခင္း
• ေျမဆီ ေျမၾသဇာမ်ားကို အာနိသင္ ေလ်ာ့က် ေစျခင္း
• သစ္ေတာ မ်ားႏွင့္ လယ္ယာ စိုက္ခင္း မ်ားကို ပ်က္စီးေစျခင္း
• သဘာ၀ ေဂဟ စနစ္ ထဲမွ သက္ရွိ မ်ိဳးကြဲ မ်ား မ်ိဳးရိုး ကြဲျပားၿပီး မ်ိဳးဆန္း အသစ္ ေပၚေပၚက္ျခင္း အေပၚ ဆိုးက်ိဳး သက္ေရာက္ ေစျခင္းတို႕ ျဖစ္ပါသည္။

အျခား သက္ေရာက္မႈ မ်ားမွာ

အမႈန္မ်ားဟာ အေမရိကန္၊ ဘန္ေကာက္ နဲ႕ ပီကင္းမွာ ျမင္ကြင္းကို မံႈ၀ါးေစတဲ့ အဓိက အေၾကာင္းရင္း ျဖစ္ၿပီး နဲ႕ အျခား သဘာ၀ ဥယ်ာဥ္မ်ားရဲ႕ အလွအပ ေတြကိုလဲ ဖ်က္ဆီး ပါတယ္။ အက္ဆစ္ဓာတ္ ပါတဲ့ အမႈန္နက္ (မိႈင္း) မ်ားဟာ ေက်ာက္တုံး မ်ားနဲ႕ အျခား ယဥ္ေက်းမႈ ဆိုင္ရာ အေရးပါတဲ့ ရုပ္တုမ်ား ေက်ာက္တိုင္မ်ားကို စြန္းထင္း တိုက္စား ပ်က္စီး ေစႏိုင္ ပါတယ္။
ဒါေတြေၾကာင့္ ဖုန္မ်ား အမႈန္မ်ား ထူထပ္ ေပါမ်ား ခ်ိန္ေတြမွာ သတိလက္လြတ္ မေနၾကဘဲ ႏွာေခါင္းအုပ္ အ၀တ္မ်ားကို ဂရုတစိုက္ သံုးစြဲ ၾကဖို႕ လိုပါတယ္။ အထက္အညာ ေဒသ ေတြမွာ ေႏြေရာက္ရင္ လမ္းေတြက ဖုန္ထူလို႕ ဖုန္ေတြ မ်က္စိထဲ ၀င္တဲ့ အခါ မ်က္ခမ္းစပ္ ေရာဂါ ျဖစ္တာဟာ လတ္တေလာ ခ်က္ခ်င္း သိသိ သာသာ ခံစား ရတဲ့ ေ၀ဒနာ ျဖစ္ၿပီး အဆုတ္ထဲ အသက္ရွဴ လမ္းေၾကာင္းထဲ ၀င္ေရာက္ရင္ ပိုဆိုးရြားတဲ့ က်န္းမာေရး ထိခိုက္မႈေတြ ျဖစ္ေပၚ ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ စက္ရံုမ်ား၊ ျမိဳ႕ျပ လမ္းမ်ားက ထြက္တဲ့ ကတၱရာမႈန္မ်ား မိႈင္းမ်ားကေတာ့ ပိုမို ဆိုးရြား လွတဲ့ က်န္းမာေရး ထိခိုက္မႈ မ်ား ျဖစ္ေပၚ ႏိုင္တာမို႕ အထူးသျဖင့္ စက္ရံုဇုန္မ်ားနဲ႕ အနီးတ၀ိုက္မွာ ေနထိုင္သူမ်ား ပိုမို သတိထားကာ က်န္းမာေရးဆိုင္ရာ အသိ၊ သတိ ရွိဖို႕ လိုအပ္ေၾကာင္း ႏိႈးေဆာ္ လိုက္ပါတယ္ရွင္။

စာေရးသူရဲ႕ မွတ္ခ်က္။ ။ အရင္ တပတ္ကပဲ ျပည္တြင္း ဂ်ာနယ္ တစ္ခုမွာ ေၾကာ္ျငာတာကို ဖတ္လိုက္မိတဲ့ အတြက္ အလြန္အမင္း အံ့အားသင့္ရပါတယ္။ ေၾကာ္ျငာေလးက ရိုးရိုးေလးပါ။ ရန္ကုန္ ျမိဳ႕ေတာ္ စည္ပင္ သာယာေရး ေကာ္မတီ လက္ေအာက္ခံ ပန္းဥယ်ာဥ္နဲ႕ သစ္ပင္ ဌာနက အသင့္စိုက္ပ်ိဳး ႏိုင္ေသာ သစ္ပင္၊ ပ်ိဳးပင္မ်ား အဆင္သင့္ ရွိေၾကာင္း၊ ၀ယ္ယူ စိုက္ပ်ိဳး ကုသိုလ္ ယူခ်င္ရင္ ဆက္သြယ္ ၀ယ္ယူ ႏိုင္ေၾကာင္းနဲ႕ အိမ္တိုင္ယာေရာက္ စိုက္ပ်ိဳး ေပးႏိုင္ေၾကာင္း ေၾကာ္ျငာ ထားပါတယ္။ ဒါဆိုရင္ နာဂစ္အလြန္ ျမိဳ႕ေတာ္ ျပန္လည္ စိမ္းလန္း စိုေျပေရး အတြက္ ျမိဳ႕ေတာ္ စည္ပင္မွာ သစ္ပင္နဲ႕ ၀န္ထမ္းပါ အဆင္သင့္ ရွိလ်က္နဲ႕ ဘာလို႕ တာ၀န္ ေက်ပြန္ေအာင္ မထမ္းေဆာင္ဘဲ သစ္ပင္ကိုေရာ ၀န္ေဆာင္မႈ ကိုပါ ေရာင္းစားရ သလဲ ဆိုတဲ့ အေတြးေလး ေတြးမိပါတယ္။
တဆက္တည္းမွာပဲ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံက ကိုေဘး ငလ်င္ကိုသတိရမိ ပါတယ္။ ကိုေဘးမွာ ငလ်င္လႈပ္လို႕ ေရနဲ႕ လွ်ပ္ စစ္ လိုင္းေတြ ဆိုးဆိုးရြားရြား ျပတ္ေတာက္ ကုန္တာကို ငလ်င္ေၾကာင့္ ပ်က္စီးတဲ့ လမ္းပန္း ဆက္သြယ္ေရး အျပိဳ အပ်က္ ေတြေၾကာင့္ အခ်ိန္မီ အျမန္ဆံုး ျပန္လည္ ျပဳျပင္ တပ္ဆင္ေရး မလုပ္ႏိုင္လို႕ ျမိဳ႕ေတာ္၀န္ ခမ်ာ အရွက္ရၿပီး သတ္ေသ သြားခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံက ရန္ကုန္ျမိဳ႕မွာ နာဂစ္ မုန္တိုင္းေၾကာင့္ သစ္ပင္နဲ႕ ပန္းပင္ မ်ား ျပန္လည္ စိုက္ပ်ိဳးေရး လုပ္ဖို႕ အပင္ေရာ ၀န္ထမ္းပါ အလံုအေလာက္ ရွိလ်က္နဲ႕ ျမိဳ႕ေတာ္စည္ပင္ရဲ႕ တာ၀န္နဲ႕ ၀တၱရား ျဖစ္တဲ့ ျပန္လည္ ထူေထာင္ေရးကို လုပ္သင့္လ်က္ မလုပ္တဲ့ အျပင္ မုန္တိုင္းေၾကာင့္ နာလန္ မထူႏိုင္တဲ့ ျပည္သူကို သစ္ပင္ ၀ယ္လွဴဖို႕ စီးပြားေရး ေၾကာ္ျငာ ထည့္တာဟာ မလြန္လြန္း ဘူးလားလို႕ စဥ္းစားမိ ပါရဲ႕။ ဂ်ပန္ ႏိုင္ငံက ကိုေဘး ျမိဳ႕ေတာ္၀န္ကို ျပန္မရွက္ဘူးလားလို႕ ေတြးမိ ပါရဲ႕။ ေတာမီးေလာင္လို႕ ေတာေၾကာင္ လက္ခေမာင္း ခတ္သလား လို႕လဲ ေမးခ်င္ပါရဲ႕။ @#$%^

ရွက္တတ္ၾက ေသးရဲ႕လား။ အရွက္တရား ရွိၾက ေသးရဲ႕လား။ ေတာ္ဧ။္ မေတာ္ဧ။္ ဒီေလာက္ေလးေတာင္ မစဥ္းစား တတ္ၾက ေတာ့ဘူး လား လို႕လဲ ေမးလိုက္ခ်င္ ပါဘိ။
(ၿပီးပါၿပီ)။